Rozwój i utrzymanie dziedzictwa kulturalnego jest fundamentalnym zadaniem dla zachowania tożsamości miasta. W przypadku Warszawy, jednym z kluczowych elementów tej tożsamości są Historyczne Pracownie Artystyczne, których liczba wynosi obecnie 43. W ciągu ostatniego roku, cztery kolejne pracownie zdobyły ten prestiżowy tytuł, a zbiory dwóch z nich zostały szczegółowo zinwentaryzowane.

Warszawskie pracownie artystyczne są nie tylko miejscami pracy twórców, ale także swoistymi skarbnicami pamiątek po artystach, którzy przyczynili się do rozwoju kultury i sztuki zarówno lokalnej, jak i ogólnopolskiej czy nawet światowej. Stanowią one unikalny ślad po życiu artystycznym minionych epok, pełne przedmiotów używanych przez artystów podczas ich pracy oraz dzieł, które tam powstały – mówi Renata Kaznowska, zastępczyni prezydenta miasta.

Rok 2021 przyniósł ważną inicjatywę ze strony Prezydenta m.st. Warszawy – powołanie specjalnego zespołu ekspertów. Składa się on z przedstawicieli różnych instytucji: organizacji pozarządowych, warszawskich uczelni o profilu artystycznym i humanistycznym, placówek muzealnych oraz organizacji społecznych. Ich zadaniem było opracowanie strategii zarządzania historycznymi pracowniami artystycznymi, w tym ochrony, dokumentacji i promocji tych miejsc oraz ich zasobów.

Pracownia Rajmunda Ziemskiego – kontynuatora tradycji polskich kolorystów

Wśród miejsc, które weszły na listę Warszawskich Historycznych Pracowni Artystycznych w ubiegłym roku, znajduje się pracownia malarska Rajmunda Ziemskiego. Ten wybitny artysta, który był uczniem Artura Nachta-Samborskiego i asystentem Jana Cybisa, pracował w swoim atelier usytuowanym na poddaszu budynku mieszkalnego przy Al. Jerozolimskich. Ziemski, rozpoczynając jako malarz realista w latach 50. XX wieku, z czasem coraz bardziej skłaniał się w stronę abstrakcji.

Magdalena Abakanowicz i jej monumentalne tkaniny

Na liście znalazła się też pracownia jednej z najbardziej uznanych polskich artystek – Magdaleny Abakanowicz. To właśnie tam powstawały jej monumentalne kompozycje przestrzenne tworzone z tkanin, znane jako „abakany”. Pracownia o powierzchni 277 m2 przy ul. Stępińskiej składa się z kilka pomieszczeń na parterze oraz piwnicy. W 2005 roku lokal został przyznany artystce przez prezydenta m.st. Warszawy. Obecnie mieści się tam Fundacja imienia Magdaleny Abakanowicz, która organizuje wydarzenia kulturalne i wystawy prac artystki.

Różnorodność kulturalnych wydarzeń odbywających się w historycznych pracowniach jest ogromna – od kameralnych koncertów w pracowniach Karola Tchorka, Grażyny Hase, Jadwigi Przybylak, do zwiedzania pracowni Januszkiewiczów, Jacka Müldner-Nieckowskiego, Zbigniewa Maleszkiewicza, czy warsztatów dla dzieci w pracowni Wandy Czełkowskiej.